با شنیدن اسم پروتئین وی احتمالا یک ورزشکار بدنساز با بدن عضله ای که درحال نوشیدن شیک پروتئینی است، برایتان تداعی می شود و شاید فکر کنید که این پروتئین مخصوص ورزشکاران است درصورتیکه اینطور نیست. درست است که ورزشکاران اغلب با توجه به هدفی که از ورزش دارند نیاز بیشتری به مصرف پروتئین ها دارند ولی اگر فردی نتواند نیاز های پروتئینی خود را از موادغذایی تامین کند، با صلاحدید مشاور تغذیه باید از مکمل های پروتئینی مانند وی کمک بگیرد. پروتئین وی یکی از محبوب‌ترین مکمل‌های غذایی در جهان است که به شکل های مختلف و به‌طور گسترده توسط ورزشکاران و علاقه‌مندان به تناسب اندام استفاده میشود. این پروتئین بخشی از شیر است که طی فرآیند تولید پنیر از مایع باقی‌مانده استخراج میشود. این مایع غنی از پروتئین، پس از فیلتراسیون و خشک شدن به شکل پودر درمی‌آید. اما چرا پروتئین وی انقدر محبوب است؟
پروتئین وی چیست؟
پروتئین وی یکی از بهترین پروتئین ها با جذب بالا و سریع است که اسیدهای آمینه ضروری و مهمی مانند لوسین را برای بدن تامین می کند. بدن ما برای عضله سازی و حفظ عضلات به اسیدهای آمینه نیاز دارد که از منابع پروتئینی تامین می شوند. پروتئین های حیوانی اسیدهای آمینه ضروری را برای بدن تامین می کنند و پروتئین وی نیز یکی از بهترین منابع پروتئینی برای تامین اسیدهای آمینه ضروری می باشد.
منبع پروتئین وی چیست؟
پروتئین وی محصول جانبی تولید پنیر است. در واقع پس از تست کیفیت شیر و عمل پاستوریزاسیون، آنزیم به آن اضافه می شود و شیر به دو قسمت مایع و جامد تقسیم میشود. قسمت جامد به شکل انواع پنیر مورد استفاده قرار می گیرد و شکل مایع آن حاوی پروتئین وی و چربی و کربوهیدرات است. سپس برای تولید وی کنسانتره توسط دستگاه های بزرگ چربی ها و تا حدی لاکتوز از مایع جدا شده و مایع پروتئین وی تولید می شود سپس این مایع در یک محفظه خشک کن قرار می گیرد و درنهایت مواد جامد از مایع جدا میشوند. پودر حاصل بر اساس نوع تکنولوژی یا از نوع وی کنسانتره ست یا وی ایزوله یا وی هیدرولیز.
آیا با مصرف روزانه آب پنیر میتوان پروتئین وی موردنیاز روزانه را تامین کرد؟
توجه به این این نکته حائز اهمیت است که برای تهیه یک بسته دو کیلوگرمی پروتئین وی، ۳۲۶ کیلوگرم مایع خام آب پنیر مورد نیاز است پس مصرف مقداری آب پنیر در روز نمی تواند وی کافی برای بدن تامین کند.
پروتئین وی در مواد غذایی
شیر و لبنیات دارای مقداری پروتئین وی هستند. شیر بعنوان غنی ترین منبع وی، حاوی 80% کازئین و 20% وی است. شیر مادر نیز مشابه شیر، مقداری پروتئین وی دارد اما همانطور که در بالا ذکر شد مقدار پروتئین وی در شیر ، بعنوان ماده غنی از آن، خیلی اندک است و برای همین این پروتئین طی یک پروسه سخت به شکل پودر و مکمل تولید می شود.
تفاوت پروتئین وی با سایر پروتئین‌ها
یکی از تفاوت‌های مهم پروتئین وی با سایر منابع پروتئینی، سرعت جذب بالای آن در بدن است که باعث میشود انتخابی ایده‌آل برای ریکاوری عضلات باشد وی ا برای کسانی که معده حساسی دارند انتخاب بهتری است
انواع پروتئین وی
- پروتئین وی کنسانتره
این نوع حاوی 70-80% پروتئین و مقداری چربی و کربوهیدرات است. بسته به درصد پروتئین مقدار چربی و لاکتوز آن کاهش میابد ولی در هر صورت کمتر از پروتئین ایزوله نیست و کربوهیدرات آن بیشتر از سایر انواع وی است. ضمن اینکه از وی ایزوله و هیدرولیز ارزان تر است.
- پروتئین وی ایزوله
وی ایزوله خالص‌تر است و نزدیک به 90% یا بیشتر پروتئین دارد و مقدار چربی و لاکتوز آن بسیار کاهش میاید. قیمت آن بالاتر از کنسانتره ست و برای ورزشکاران که در مرحله کات هستند یا کسانی که به لاکتوز حساسیت دارند، مناسب تر است.
- پروتئین وی هیدرولیزه
در این نوع، پروتئین به قطعات کوچکتر تجزیه شده که باعث جذب سریع‌تر و هضم راحت‌تر میشود.
خواص پروتئین وی
شاید برایتان سوال باشد اصلا پروتئین وی برای چیست. در ادامه از خواص ارزشمند این پروتئین برایتان خواهیم گفت.
- جذب سریع در بدن
پروتئین وی به دلیل ساختار خاص خود زودهضم است و به سرعت وارد جریان خون شده و در اختیار عضلات قرار می‌گیرد.
- منبع غنی از آمینواسیدهای ضروری
این پروتئین حاوی تمامی آمینواسیدهای ضروری است که بدن قادر به تولید آنها نیست مخصوصا لوسین که برای عضله سازی خیلی مهم و ضروری است. 20 تا 25 گرم پروتئین وی، حاوی 2 تا 2.5 گرم لوسین است.
- افزایش عضله‌سازی
افزایش عضله یکی از فواید پروتئین وی در بدنسازی است و از آن جایی که مصرف پروتئین وی در بدنسازی خیلی رایج است، مقدار و دوز مصرفی و نوع آن باید براساس صلاحدید مشاور تغذیه تنظیم شود.
- کاهش وزن و کنترل اشتها
شاید برای شما سوال باشد که مکمل وی فقط برای ورزرشکاران مناسب است؟ باید بگویم خیر. اگر کسی در پروسه کاهش وزن یا افزایش وزن باشد و به هر دلیلی نتواند پروتئین مورد نیاز خود را تامین کند مکمل وی تجویز می شود. از طرفی مصرف این پروتئین می‌تواند حس سیری را افزایش دهد و مانع پرخوری و شکست رژیم شود.
- تقویت سیستم ایمنی بدن
یکی دیگر از فواید مصرف پروتئین وی، عضله سازی و تولید گلوتاتیون است که یک آنتی‌اکسیدان قوی در بدن است که وجود هردو برای تقویت سیستم ایمنی ضروری است.
پروتئین وی برای چه کسانی مناسب است؟
- ورزشکاران و بدنسازان
این افراد به دلیل فعالیت‌های بدنی سنگین به پروتئین بیشتری نیاز دارند بنابراین علاوه بر دریافت های غذایی از مکمل های پروتئین کمک میگیرند. پروتئین وی در بدنسازی یکی از مکمل های مهم و حائز اهمیت است که برای تامین پروتئین ورزشکار مهم است.
- افراد عادی با نیاز به تغذیه سالم
پروتئین وی می‌تواند مکملی مناسب برای بهبود کیفیت تغذیه و بهبود دریافت پروتئین با ارزش بالا باشد.
- افرادی که به دنبال کاهش وزن هستند
کاهش اشتها و تأمین پروتئین مورد نیاز بدن بدون افزایش کالری اضافی از جمله مزایای پروتئین وی برای افرادی است که قصد کاهش وزن دارند.
- افراد مسن و سالمندان
پروتئین وی به جلوگیری از تحلیل عضلات ناشی از افزایش سن کمک می‌کند و باعث تقویت سیستم ایمنی میشود.
مقایسه پروتئین وی با سایر مکمل‌ها
در مقایسه با کازئین باید بگوییم که پروتئین وی سریع‌تر جذب میشود و برای مصرف بعد از تمرین مناسب‌تر است اما کازئین جذب آهسته‌تری دارد و برای مصرف قبل از خواب مناسب است.
در مقایسه با پروتئین‌های گیاهی نیز، پروتئین وی به دلیل داشتن طیف کاملی از اسیدهای آمینه ضروری، از لحاظ ارزش غذایی غنی‌تر است و پروتئین‌های گیاهی برای افراد وگان یا کسانی که به محصولات لبنی حساسیت دارند، گزینه مناسبی هستند.
نقش پروتئین وی در کاهش وزن
مصرف پروتئین وی بدلیل کاهش اشتها و تاثیری که در تقویت متابولیسم دارد می‌تواند در برنامه کاهش وزن نقش مهمی ایفا کند.
نحوه مصرف پروتئین وی
زمان مناسب مصرف پروتئین وی
زمان مناسبی برای این مکمل درنظر گرفته نشده است. بنا به شرایط فرد مکن است این مکمل قبل یا بعد از تمرین یا حتی در میان وعده ها یا در وعده صبحانه میل شود.
مقدار پیشنهادی برای افراد مختلف
مقدار مصرف پروتئین وی به وزن، سطح فعالیت و هدف فرد بستگی دارد. اما به طور معمول 20-30 گرم در روز کافی است.
مقایسه پروتئین وی با منابع طبیعی پروتئین
درست است که پروتئین وی گزینه خوبی است اما نمی‌تواند جایگزین غذاهای طبیعی مانند تخم‌مرغ، گوشت و لبنیات شود. در وهله اول تمام تلاش ما تامین نیازهایمان با دریافت مواد غذایی غنی است ولی اگر از طریق غذا نتوانیم نیازهایمان را برطرف کنیم از مکمل ها کمک میگیریم.
آیا مصرف پروتئین وی عوارض دارد؟
هرچند پروتئین وی معمولاً ایمن است، اما مصرف بیش از حد آن یا شرایط خاص ممکن است عوارضی ایجاد کند.در موارد زیر پیشنهاد می شود پروتئین وی احتیاط مصرف شود.
- مشکلات گوارشی
افرادی که به لاکتوز حساس هستند ممکن است با مصرف پروتئین وی کنسانتره دچار نفخ یا ناراحتی معده شوند. برای این افراد، استفاده از پروتئین وی ایزوله یا هیدرولیزه توصیه میشود.
- حساسیت‌های احتمالی
در موارد نادر، برخی افراد ممکن است به پروتئین وی حساسیت نشان دهند که با علائمی نظیر خارش یا تورم مشخص میشود.
آیا پروتئین وی حساسیت زا است؟
به دلیل اینکه منبع پروتئین وی لبنیات است، این مکمل می تواند حاوی لاکتوز باشد. بنابراین افرادی که به لاکتوز حساسیت دارند باید نوع ایزوله یا هیدرولیزه را انتخاب کنند.
نتیجه‌گیری
پروتئین وی یک پروتئین ارزشمند است که تامین کننده اسید های آمینه ضروری برای بدن می باشد. این پروتئین در قالب مکمل یک مکمل کارآمد و چندمنظوره است که می‌تواند نقش مهمی در بهبود سلامت عمومی، عضله‌سازی و کاهش وزن ایفا کند. اگر به دنبال گزینه‌ای سریع و مؤثر برای تأمین پروتئین روزانه خود هستید، درصورت صلاحدید مشاور تغذیه، پروتئین وی می‌تواند انتخابی خوبی باشد.
سؤالات متداول
آیا پروتئین وی برای کاهش وزن مؤثر است؟
بله، مصرف آن باعث کنترل اشتها و با افزایش متابولیسم از طریق تقویت عضلات به کاهش وزن کمک می کند.
پروتئین وی چیست؟
پروتئین وی نوعی پروتئین است که از شیر استخراج میشود و به شکل مکمل در دسترس است و برای افزایش عضله‌سازی و بهبود سلامتی استفاده میشود.
چه کسانی می‌توانند پروتئین وی مصرف کنند؟
ورزشکاران، افراد با رژیم غذایی خاص و هر کسی که نیاز به پروتئین بیشتری دارد.
بهترین زمان برای مصرف پروتئین وی چه زمانی است؟
زمان خاصی ندارد. بسته به هدف تایم مصرف آن می تواند متغیر باشد
پروتئین وی با چه غذاهایی قابل ترکیب است؟
میتوان آن را با شیر، آب‌میوه، یا اسموتی‌های میوه‌ای مخلوط کرد.